สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) นับเป็นพระสุปฏิปัณโณที่ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบอีกรูปหนึ่ง ท่านเป็นพระที่ดำรงชีวิตแบบเรียบง่าย สมถะ มีวัตรปฏิบัติที่อ่อนน้อมถ่อมตน ไม่ได้มีตำแหน่งทางการปกครองอื่นใด นอกเหนือจากเป็นเจ้าอาวาสวัดญาณเวศกวัน แต่กลับได้รับการสถาปนาสมณศักดิ์ชั้นสมเด็จพระราชาคณะในครั้งนี้ ได้สร้างความประหลาดใจในวงการสงฆ์

ขณะเดียวกันมีเสียงตอบรับแซ่ซ้องว่าท่านคือผู้ที่มีความเหมาะสมอย่างยิ่ง เพราะนอกจากวัตรปฏิบัติที่งดงามแล้ว ท่านยังเป็นนักคิดนักเขียนที่มีผลงานมากมาย เป็นพระนักปราชญ์สำคัญในพระพุทธศาสนา ได้รับการยกย่องทั้งในประเทศและทั่วโลก มีผลงานโดดเด่นด้านพระพุทธศาสนาและได้รับการประกาศเกียรติคุณมากมาย

ท่านมีนามเดิมว่า ประยุทธ์ อารยางค์กูร หรือที่รู้จักกันทั่วไปในนามปากกา “ป.อ. ปยุตฺโต” เป็นบุตรคนที่ 5 ของนายสำราญ และนางชุนกี อารยางกูร เกิดเมื่อวันที่ 12 มกราคม 2481 ที่ตลาดใต้ อ.ศรีประจันต์ จ.สุพรรณบุรี เข้าเรียนโรงเรียนอนุบาลครูเฉลียว ตลาดศรีประจันต์ ปี 2487 และระดับประถมที่โรงเรียนประชาบาลชัยศรีประชาราษฎร์ (วัดยาง) จ.สุพรรณบุรี ปี 2488-2490 ชั้น ม.1-3 ที่โรงเรียนมัธยมวัดปทุมคงคา กรุงเทพฯ โดยได้รับทุนเรียนดีของกระทรวงศึกษาธิการ ปี 2490-2493

บรรพชาเป็นสามเณร เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2494 ที่วัดบ้านกร่าง อ.ศรีประจันต์ จ.สุพรรณบุรี เมื่ออายุย่าง 13 ปี สอบได้นักธรรมชั้นตรี โท เอก และเปรียญธรรม 3 ถึง 9 ประโยค ขณะยังเป็นสามเณร จึงได้รับพระราชทานพระบรมราชานุเคราะห์ให้อุปสมบทเป็นพระภิกษุในฐานะนาคหลวง ณ อุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งน้อยคนนักที่จะได้รับโอกาสเช่นนี้

เมื่อจบการศึกษาขั้นปริญญาพุทธศาสตรบัณฑิต (เกียรตินิยมอันดับ 1) จากมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย และสอบได้วิชาชุดครู พ.ม.

ส่วนงานด้านศาสนกิจ ปี 2507-2507 เป็นผู้ช่วยเลขาธิการ และรองเลขาธิการ มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (มจร.) อาจารย์สอนในชั้นปริญญาตรี พุทธศาสตรบัณฑิต ของ มจร., ปี 2515-2519 เจ้าอาวาสวัดพระพิเรนทร์, ปี 2515 บรรยายวิชาพุทธศาสนากับวัฒนธรรมไทยที่ University Museum, University of Pennsylvania, ปี 2519-2521 บรรยายวิชาการทางพระพุทธศาสนาที่ Swarthmore College, Pennsylvania, ปี 2524 ได้รับอาราธนาเป็น Visiting Scholar ที่ Center for the Study of World Religions และบรรยายวิชาการทางพุทธศาสนา สำหรับ Divinity Faculty และ Arts Faculty ที่ Harvard University

และปี 2537-ปัจจุบัน ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดญาณเวศกวัน ต.บางกระทึก อ.สามพราน จ.นครปฐม

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) ได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากหลายสถาบัน อาทิ พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มจร., ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาปรัชญา) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาหลักสูตรและการสอน) มหาวิทยาลัยศิลปากร, อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาภาษาศาสตร์) มหาวิทยาลัยมหิดล, ปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาปรัชญาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง, ตรีปิฎกอาจารย์กิตติมศักดิ์ (สาขาปรัชญา) นวนาลันทามหาวิหาร รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย, ศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย เป็นต้น

นอกจากนี้ยังได้รับประกาศเกียรติคุณและรางวัลจำนวนมาก อาทิ ปี 2525 ได้รับการประกาศเกียรติคุณ ในฐานะผู้ทำคุณประโยชน์แก่พระพุทธศาสนา ในการฉลอง 200 ปี กรุงรัตนโกสินทร์, ปี 2532 รับพระราชทานโล่รางวัล "มหิดลวรานุสรณ์", ปี 2533 รางวัลกิตติคุณสัมพันธ์ "สังข์เงิน" สาขาเผยแผ่พระพุทธศาสนา, ปี 2537 รางวัลการศึกษาเพื่อสันติภาพจากองค์การยูเนสโก (UNESCO Prize for Peace Education), ปี 2538 สถาบันนวนาลันทา ประเทศอินเดีย ถวายตำแหน่ง "ตรีปิฎกอาจารย์" หมายถึงอาจารย์ผู้รู้แตกฉานในพระไตรปิฎก

ปี 2544 มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น "ศาสตราจารย์พิเศษ" ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ปี 2547 มหาวิทยาลัยพระพุทธศาสนาแห่งโลก ถวายตำแหน่ง "เมธาจารย์"  (Most Eminent Scholar) ในฐานะนักปราชญ์ทางพระพุทธศาสนาสายเถรวาท, ปี 2549 มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น “ราชบัณฑิต (พิเศษ)” เป็นต้น

นับว่า “สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)” เป็น “สมเด็จพระราชาคณะ” รูปแรก ในรัชสมัย “สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ 10”

ที่มา : Thaiquote 

ติดตามข่าวสาร ผ่านแฟนเพจเฟซบุ๊ค Thaiquote.org

ทวิตเตอร์ @ThaiQuoteORG

สนใจลงโฆษณาติดต่อด่วน [email protected]

โทรศัพท์ 022463270