นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า ได้สั่งการให้นายบุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร ปลัดกระทรวงพาณิชย์ ตั้งคณะกรรมการตรวจสอบการรับคำขอจดสิทธิบัตร “สารสกัดจากกัญชา” ของกรมทรัพย์สินทางปัญญาอย่างละเอียด เนื่องจากเป็นการยื่นคำขอมาตั้งแต่ปี 2553 หรือประมาณ 8 ปีที่แล้ว และได้ขอให้ฝ่ายกฎหมายเข้ามาดูเชิงลึกถึงวิธีการพิจารณาคำขอตามที่มีผู้ให้ข้อคิดเห็นเข้ามา และดูต่อว่าจะดำเนินการอย่างไรโดยใช้ขั้นตอนตามกฎหมายให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยได้กำหนดให้สรุปผลภายในสัปดาห์หน้า   

รมว.พาณิชย์ กล่าวว่า “เรื่องนี้เป็นเรื่องที่สังคมสนใจ ไม่ได้ปล่อย ทำมาตั้งแต่เกิดเรื่อง ตั้งแต่เป็นข่าว และได้ตรวจสอบเป็นการภายในมา 2-3 วันแล้ว เพราะถือเป็นความรับผิดชอบในการบริหาร ตอนนี้พอจะเห็นแนวทางแก้ไขปัญหาแล้ว แต่ก็อยากให้ชัดเจนในเรื่องข้อกฎหมาย จึงได้ตั้งคณะกรรมการและให้ฝ่ายกฎหมายเข้ามาดูอีกครั้ง ซึ่งขีดเส้นให้ได้ข้อสรุปภายในสัปดาห์หน้า บอกได้ว่ามีข่าวดีแน่ แต่เร็วไปที่จะตอบว่าจะยกเลิกคำขอได้เลยหรือไม่ ขอให้ชัดเจนก่อน”

อย่างไรก็ตาม ในกรณีของเจ้าหน้าที่ของกรมทรัพย์สินทางปัญญา ที่เป็นผู้รับคำขอสิทธิบัตร หากพบว่ามีความบกพร่องหรือมีความผิด ก็ต้องดำเนินการตามกฎหมาย แต่ก็ต้องพิจารณาถึงสาเหตุและปัจจัยแวดล้อมต่างๆ รวมถึงประเด็นทางกฎหมายประกอบด้วย

นายสนธิรัตน์กล่าวเพิ่มเติมว่า คำขอสิทธิบัตรที่เกี่ยวกับสารสกัดจากกัญชาดังกล่าว ต้องแยกระหว่างคำขอจดสิทธิบัตรกัญชาที่เป็นสารสกัดจากธรรมชาติ และคำขอจดสิทธิบัตรที่ใช้สารสกัดจากกัญชาเป็นส่วนประกอบ ซึ่งสารสกัดจากกัญชา ยังไงก็จดไม่ได้แน่นอน แต่ถ้าเป็นคำขอที่ใช้สารสกัดจากกัญชาเป็นส่วนประกอบ และเป็นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ สามารถยื่นจดได้ และแม้จะได้สิทธิบัตรคุ้มครอง แต่ก็นำมาใช้ในไทยไม่ได้ เพราะกฎหมายไทยยังไม่ปลดล็อกให้ใช้กัญชาได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย

อย่างไรก็ตาม การรับจดสิทธิบัตรกรณีใช้สารสกัดจากกัญชามาเป็นส่วนประกอบและก่อให้เกิดเป็นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ สามารถทำได้ เพราะเป็นหลักสากล ใครเข้ามายื่นจดก็ต้องรับคำขอไว้พิจารณา และหากได้รับการจดสิทธิบัตรก็ไม่ได้หมายความว่าคนอื่นจะเอาสารสกัดจากกัญชาไปใช้ไม่ได้ นักวิจัยไทยสามารถนำไปนำไปคิดค้นได้ และหากได้สูตรใหม่หรือได้สิ่งประดิษฐ์ใหม่ ก็นำมายื่นจดสิทธิบัตรได้ แต่ไม่ใช่เอาสูตรเดิมที่ได้รับการจดสิทธิบัตรแล้วมายื่นจด

ทั้งนี้ ปัญหาของกรมทรัพย์สินทางปัญญาตั้งแต่ก่อตั้งกรมฯ มาคือการมีคนไม่เพียงพอในการพิจารณาคำขอรับจดสิทธิบัตร และไม่มีผู้เชี่ยวชาญในแต่ละเรื่อง ทำให้มีปัญหาคำขอสิทธิบัตรคั่งค้าง ดังนั้น เวลามีผู้มียื่นจดสิทธิบัตร เจ้าหน้าที่ก็อาจจะรับคำขอไว้ก่อน หากเป็นคำขอที่ถูกต้อง และส่งต่อคำขอนั้นไปให้ผู้ตรวจสอบสิทธิบัตรพิจารณาต่อไป

ซึ่งกรณีของสิทธิบัตรสารสกัดจากกัญชา เจ้าหน้าที่ก็รับคำขอเอาไว้ และเรื่องก็ดองยาวมาจนถึงปี 2559 เพราะไม่มีผู้ตรวจสอบสิทธิบัตร แต่รัฐบาลชุดนี้ได้เข้ามาช่วยแก้ปัญหา เพิ่มผู้ตรวจสอบสิทธิบัตรที่มีความเชี่ยวชาญในสาขาต่างๆ ก็เลยทำให้คำขอที่ยื่นไว้ตั้งแต่อดีตได้รับการพิจารณา และได้รับการประกาศโฆษณาจนเป็นที่มาของเรื่องนี้

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

“กรมทรัพย์สินทางปัญญา” ย้ำ “สารสกัดกัญชา” จดสิทธิบัตรไม่ได้ 

BIOTHAI แฉ กรมทรัพย์สินฯ ขัดขวางคนไทย วิจัยกัญชา