คำว่า “สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์” หมายถึงในโลกนี้มีเพียงแห่งเดียว ลองคิดดูว่าถ้าสินค้าของเรามีสัญลักษณ์จีไอแปะอยู่บนกล่องนั่นแปลว่ามีที่เดียวในโลก นอกจากจะป้องกันการปลอมแปลงแล้วยังเป็นการเพิ่มมูลค่าของสินค้าอย่างมหาศาล เช่นข้าวที่ได้รับสัญลักษณ์จีไอ เกิดในท้องถิ่นไหน มีคุณสมบัติพิเศษที่แตกต่างอย่างไร ถือว่าเป็นสินค้าท้องถิ่นนั้นจะหาที่ไหนมาทดแทนไม่ได้ นี่คือความพิเศษของสัญลักษณ์จีไอ

 “ตราสัญลักษณ์จีไอ” จะมอบให้กับเกษตรกรหรือผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องกับสินค้าทางการเกษตร เช่น กรณีของข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ ผู้ที่สามารถขึ้นทะเบียนจีไอได้ก็คือเกษตรกร โรงสี ชาวนา หรือผู้ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิตข้าว โดยกรมทรัพย์สินทางปัญญาจะดำเนินการให้มีกระบวนการควบคุมตรวจสอบการผลิต มีคู่มือและแผนปฏิบัติงานตรวจสอบย้อนกลับไปจนถึงต้นทางเพื่อให้รู้ถึงแหล่งที่มา ก่อนจะขึ้นทะเบียนและมอบตราสัญลักษณ์ที่สามารถนำไปติดไว้ที่ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ

สหภาพยุโรป หรือ อียู เป็นภูมิภาคหนึ่งซึ่งให้ความสำคัญกับสัญลักษณ์จีไออย่างมาก แต่ถ้าเราจะนำสินค้าจีไอไปเปิดตลาดในยุโรป ก็ต้องยื่นจดทะเบียนจีไอในเวทีประชาคมยุโรปและต้องได้รับการรับรองจากประเทศสมาชิกสมาคมยุโรปทุกประเทศ ถ้ามีใครคัดค้านก็เท่ากับว่าไม่ผ่านการรับรอง เช่นครั้งหนึ่งเราเคยนำข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ไปจดทะเบียนจีไอในกลุ่มประชาคมยุโรป โดยนำเสนอคุณลักษณะพิเศษคือมีกลิ่นหอม หุงขึ้นหม้อ รสชาติอร่อย ปลูกในพื้นที่กันดาร กระทั่งได้รับการยกย่องว่ามีชื่อเสียงที่สุดในโลก ใช้เวลาผลักดันถึง 5 ปี เนื่องจากตอนแรกถูกคัดค้านโดย 5 ประเทศคือ ฝรั่งเศส อังกฤษ อิตาลี เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ โดยทั้ง 5 ประเทศให้เหตุผลว่าอยากให้ใช้ชื่อว่าข้าวหอมมะลิหรือชื่อในลักษณะสามัญนาม แต่ไทยไม่ยอม ต้องการจดในชื่อข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้เท่านั้น เพื่อการันตีว่าข้าวทุกถุงผ่านการบรรจุในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้จะนำออกไปบรรจุในพื้นที่อื่นไม่ได้ กระทั่งผ่านความเห็นชอบจากกลุ่มประชาคมยุโรปในที่สุด กลายเป็นสินค้าตัวแรกของไทยที่จดทะเบียนจีไอในอียู และเป็นที่ 3 ของโลกรองจากชาของอินเดีย และกาแฟของโคลัมเบีย

ปัจจุบันมีจังหวัดที่มีสินค้าจีไอจำนวน 53 จังหวัด 61 ชนิดสินค้า อาทิ มะขามหวานเพชรบูรณ์ ขนมหม้อแกงเมืองเพชร หมูย่างเมืองตรัง นิลเมืองกาญจนบุรี ชามตราไก่ลำปาง ผ้าไหมยกดอกลำพูน ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง ส้มโอนครชัยศรี การแฟดอยตุง กาแฟดอยช้าง เป็นต้น ถ้าสินค้าเหล่านี้ได้รับการจดทะเบียนจีไอในระดับโลก ก็จะเป็นการเพิ่มมูลค่า และส่งออกได้มากขึ้น 

ที่มา : Thiquote