ทพ.ศิริเกียรติ เหลียงกอบกิจ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) กล่าวว่าสถานการณ์แม่วัยรุ่นของประเทศไทยในปี 2557 พบว่า ประชากรวัยรุ่นหญิงอายุ 15-19 ปี มีอัตราการคลอดเป็น 47.9 ต่อ 1,000 หรือเท่ากับมีทารกเกิดจากแม่วัยรุ่นวันละ 334 คน ซึ่งเป็นอัตราที่สูงกว่าประเทศกำลังพัฒนาอื่นๆ มาก นอกจากนี้ยังพบว่า มีการคลอดซ้ำในแม่วัยรุ่น เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 11.3 ในปี 2553 เป็นร้อยละ 12.8 ในปี 2557 แสดงให้เห็นว่าเรายังไม่ประสบความสำเร็จในการป้องกันการตั้งครรภ์เปิดโอกาสทองคุยกับลูกเรื่องเพศ หวังลดสถิติแม่วัยรุ่น thaihealthในวัยรุ่น

  ประเทศไทยกำลังเผชิญกับภาวะ “การเกิดน้อย ด้อยคุณภาพ” ตามที่ทางสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติหรือสภาพัฒนฯ ได้สรุปไว้  ปัญหาดังกล่าวเป็นประเด็นที่ทุกรัฐบาลให้ความสนใจและกำหนดเป็นนโยบายไว้  สสส.ภายใต้แผนงานสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศจึงให้ความสำคัญ โดย ได้ร่วมมือกับหลายหน่วยงานและภาคีเครือข่าย เพื่อขับเคลื่อนการป้องกันปัญหานี้ในหลายมิติ   โดยมีจุดเน้นสำคัญที่การปรับฐานคิดเรื่องเพศในสังคมไทย พร้อมกับการเสริมทักษะและความรู้ความเข้าใจในเรื่องเพศ ให้กับทั้งผู้ใหญ่และตัววัยรุ่น เพื่อให้ทุกฝ่ายได้ร่วมกันสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเด็กและเยาวชน ซึ่งจะเป็นปัจจัยช่วยลดแม่วัยรุ่นได้อย่างยั่งยืน   “จากการทำงานที่ผ่านมา ของแผนงานสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศ สสส. พบว่า การสนับสนุนให้พ่อแม่ผู้ปกครองพูดคุยเรื่องเพศกับลูกหลานอย่างมีความรู้ความเข้าใจที่ดีพอ โดยใช้โอกาสทองในการพูดคุยกับลูก เป็นวัคซีนที่มีประสิทธิภาพในการช่วยสร้างภูมิคุ้มกันในเรื่องนี้ให้แก่เด็กเยาวชน และสามารถทำได้ในทุกครอบครัว โดยมีหลักการง่ายๆ คือ “การเปิดโอกาสคุย (ซึ่งจะช่วย)ปิดโอกาสพลาด” แค่มีความรู้และเข้าใจที่ถูกต้องใน 3 เรื่อง คือ 1. ทัศนคติเรื่องเพศ 2.ความรู้เรื่องเพศ 3.ทักษะพูดคุยสื่อสาร เพียงเท่านี้ก็จะช่วยให้เด็กสามารถตัดสินใจด้วยตัวเองได้อย่างปลอดภัยและดีต่อ เน้นการคุยเชิงบวกกับลูกในเรื่องดังกล่าว”เพื่อช่วยเสริมทักษะให้พ่อแม่ได้มีวัคซีนที่ดีที่สุด ในการสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันปัญหาในเรื่องนี้ให้กับลูกหลานอย่างได้ผล”ทพ.ศิริเกียรติกล่าว   พญ.จิราภรณ์ อรุณากูร กุมารแพทย์เวชศาสตร์วัยรุ่น คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี กล่าวว่า มีงานวิจัยหลายชิ้นทั้งต่างประเทศและในประเทศ พบว่า ครอบครัวที่พ่อ แม่ ผู้ปกครอง ได้พูดคุยเรื่องเพศกับเด็กอย่างเป็นเรื่องปกติ มีแนวโน้มจะช่วยป้องกัน และลดความเสี่ยงจากปัญหาทางเพศแก่เด็กวัยรุ่นได้มากกว่าครอบครัวที่ไม่ได้คุย   สอดคล้องกับผลการศึกษาวิจัยเรื่อง “การศึกษาแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น(แม่วัยรุ่น)”ของ ศ.ดร.ศิริพร จิรวัฒน์กุล นักวิชาการอิสระ อดีตอาจารย์คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อปี 2554 พบว่าจากการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพว่า วัยรุ่นทั้งหญิงและชายต่างคาดหวังว่า พ่อ-แม่ และครูจะเป็นที่พึ่งเรื่องเพศสำหรับพวกเขาได้ แต่ช่องว่างของความไม่เข้าใจกัน และการรับรู้เรื่องเพศที่ต่างกันระหว่างผู้ใหญ่กับเด็ก ทำให้วัยรุ่นทั้งหญิงและชายเลือกที่จะคุยกับเพื่อนเรื่องเพศมากกว่า   แต่ในที่สุดเมื่อวัยรุ่นตั้งครรภ์ ทั้งวัยรุ่นหญิงและวัยรุ่นชายต้องกลับมาหาที่ปรึกษาซึ่งก็คือ พ่อ-แม่ อยู่ดี  ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลงานวิจัยจำนวนมากในต่างประเทศ พบว่า พ่อ–แม่ ผู้ปกครองมีส่วนสำคัญที่สามารถป้องกันบุตรหลานวัยรุ่นตั้งครรภ์ได้ โดยข้อมูลจากหลายงานวิจัยล้วนตอกย้ำว่า ความสำเร็จของการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นนั้น มีพ่อ–แม่ ผู้ปกครองเป็นกุญแจสำคัญ  โดยพ่อแม่ควรคว้าโอกาสทองในการคุยกับลูก คือ 1. เมื่อเด็กอยากคุย เริ่มสนใจอยากรู้ 2. เมื่อมีโอกาส ไม่ว่าจะเป็นในช่วงเวลาที่ดูละคร ข่าว หรือมีเหตุการณ์เชื่อมโยง และ 3. เมื่อจำเป็นต้องคุย หากเด็กไม่ถาม เราจำเป็นต้องสร้างโอกาสในการคุย เช่น ตอนลูกเริ่มมีแฟน หรือสังเกตเห็นการแสดงออกที่เปลี่ยนไป