เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เปิดเผยพระนามสมเด็จพระราชินี ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ขัตติยนารีแห่งแผ่นดิน คู่พระบารมีพระมหากษัตริย์ไทย

สืบเนื่องจาก วันที่ 1 พฤษภาคม 2562 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร มีพระราชโองการสถาปนาพลเอกหญิงสุทิดา วชิราลงกรณ์ ณ อุยธยา พระอัครมเหสี เป็นสมเด็จพระราชินีสุทิดา ทรงดำรงตำแหน่งพระอิสริยยศ ฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์

ณ โอกาสนี้ สำนักข่าว ThaiQuote ได้รวบรวมพระนามสมเด็จพระราชินี ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เพื่อเป็นความรู้ให้กับทุกท่าน ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้

พระนามสมเด็จพระราชินี ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์

รัชกาลที่ 1 : สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี

สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี มีพระนามเดิมว่า นาค เป็นอรรคชายาในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และเป็นสมเด็จพระพันปีหลวงในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

วันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2353 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงสถาปนาพระเกียรติยศสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงเป็นสมเด็จกรมพระอมรินทรามาตย์ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเฉลิมพระนามาภิไธยว่ากรมสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเฉลิมพระนามาภิไธยใหม่เป็น “สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี”

รัชกาลที่ 2 : สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี

ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยไม่มีการสถาปนาพระราชินี สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี หรือพระยศเดิม คือสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าบุญรอด รับราชการฝ่ายในเป็นพระชายาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และเป็นสมเด็จพระบรมราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว และเมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นสืบราชสันตติวงศ์เป็นพระมหากษัตริย์ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระบรมอัฐิเป็น กรมสมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์
ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกพระนามว่า สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี ตามที่ทรงเป็นพระอัครมเหสีในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยและเป็นพระบรมราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

รัชกาลที่ 4 : สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ไม่มีการสถาปนาพระราชินี มีพระภรรยาเจ้าชั้นสูงสุดในตำแหน่ง พระอัครมเหสี คือ สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี และสมเด็จพระนางเธอ พระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์ พระราชเทวี ซึ่งเป็นพระชนนีของรัชกาลที่ 5 ต่อมาวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2411 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเฉลิมพระนามพระอัฐิสมเด็จพระบรมราชชนนีขึ้นเป็นกรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์ และในรัชกาลที่ 6 ทรงสถาปนาพระบรมอัฐิเป็น “สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี”

รัชกาลที่ 5 : สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสยุโรปในปี พ.ศ.2440 พระองค์ทรงมอบหมายให้สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระอัครราชเทวี ทรงดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระนามาภิไธย จาก สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระอัครราชเทวี เป็น "สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ” ซึ่งเป็นสมเด็จพระบรมราชินีนาถพระองค์แรกในประเทศไทย

รัชกาลที่ 6 : สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา

เนื่องด้วยพระวรราชชายาเธอ พระอินทรศักดิศจี ทรงพระครรภ์ จึงทรงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระบรมราชินี ตำแหน่งสมเด็จพระอัครมเหสี เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ.2466 ต่อมาในปลายรัชกาล พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระบรมราชโองการว่าด้วยการออกพระนาม โดยโปรดให้ออกพระนามว่า สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายาแทน เมื่อวันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2468 รวมเวลาทรงดำรงอิสริยยศสมเด็จพระราชินีอยู่ 2 ปี 8 เดือน

รัชกาลที่ 7 : สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี

วันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2469 ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ในการนี้พระองค์ได้สถาปนาหม่อมเจ้ารำไพพรรณี พระวรราชชายา ขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ซึ่งนับเป็นพระอัครมเหสีพระองค์แรกที่ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมราชินีในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

รัชกาลที่ 8 : ไม่มีการสถาปนาพระราชินี และไม่มีพระมเหสี

รัชกาลที่ 9 : สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

เมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ.2493 พระราชพิธีราชาภิเษกสมรสในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชกับหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์จึงจัดขึ้น ณ วังสระปทุม หลังพระราชพิธีราชาภิเษกสมรส พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชโปรดเกล้าฯ ให้อาลักษณ์อ่านประกาศสถาปนาหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากรขึ้นเป็น "สมเด็จพระราชินีสิริกิติ์"

รัชกาลที่ 10 : สมเด็จพระราชินีสุทิดา

วันที่ 1 พฤษภาคม 2562 มีพระราชโองการให้สถาปนาพลเอกหญิงสุทิดา วชิราลงกรณ์ ณ อยุธยา พระอัครมเหสี เป็นสมเด็จพระราชินีสุทิดา ทรงดำรงตำแหน่งพระอิสริยยศ ฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์ ภายหลังที่ได้ทรงประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสอย่างถูกต้องตามกฎหมาย โดยในวันเดียวกันนั้น มีพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสและสถาปนาสมเด็จพระราชินี ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต

ข่าวอื่นที่น่าสนใจ

พระราชประวัติสมเด็จพระราชินีสุทิดา