หลายคนคงเคยได้ยินกับการปลูกป่าชายเลนบ่อยครั้ง เนื่องจากมีโครงการปลูกป่าชายเลนหรือกิจกรรมปลูกป่าชายเลนให้เห็นอยู่บ่อยครั้ง ดังนั้นหลายคนคงสงสัยว่าการปลูกป่าชายเลนมีความจำเป็นขนาดไหนและมีประโยชน์อย่างไร ทำไมถึงต้องสร้างกิจกรรมปลูกป่าชายเลนบ่อยครั้งนัก

แน่นอนการขึ้นชื่อว่า “ปลูกป่า” นั้น จะต้องมีแต่ประโยชน์ต่อระบบนิเทศและธรรมชาติอย่างแน่นอน เพียงแต่ว่าการปลูกป่าแต่ละประเภทจะให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกันออกไปดังนั้นมาดูประโยชน์ของการปลูกป่าชายเลนดีกว่าว่าให้ประโยชน์ด้านอะไรบ้าง

ประโยชน์ของป่าชายเลน

ป่าชายเลนมีความสำคัญและประโยชน์อย่างมากมายมหาศาล เพราะป่าชายเลนเป็นที่รวมของพืช สัตว์น้ำและสัตว์บกนานาชนิด ซึ่งมีความสำคัญและประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์หลายรูปแบบ คือ

ด้านป่าไม้
ไม้ในป่าชายเลนนำมาใช้ประโยชน์ในลักษณะต่างๆ กันได้หลายรูปแบบ เช่นทำฝืนและถ่านซึ่งในแต่ละปีไม้ป่าชายเลนที่ตัดออกมา เช่น ไม้โกงกาง ไม้ถั่ว ไม้โปรง ประมาณ 80% จะนำมาทำถ่านโดยเฉพาะไม้โกงกาง จะทำถ่านได้คุณภาพดีที่สุด, ทำไม้เสาเข็มและ ไม้ค้ำยัน เช่นตาตุ่ม โกงกาง แทนนิน, เปลือกไม้หลายชนิด นำมาสกัดจะได้แทนนิน ใช้ทำหมึก ทำสี ทำกาว ฟอกหนัง

ด้านประมง
เป็นแหล่งอาหารสำคัญของสัตว์น้ำ พวกเศษไม้ใบไม้และส่วนต่างๆ ของไม้ที่ร่วงหล่นจะถูกย่อยสลายเป็นโปรตีน สำหรับพวกหอย ปู และหนอนปล้อง ซึ่งจะเป็นอาหารของสัตว์น้ำที่ใหญ่กว่าต่อไป เป็นที่อยู่อาศัยและที่อนุบาลสัตว์น้ำในระยะตัวอ่อนกุ้งและปลา ที่สำคัญทางเศรษฐกิจได้อาศัยป่าชายเลนเป็นแหล่งเพาะเลี้ยงตัวอ่อน เช่น กุ้งกุลาดำ ปลากะพงขาว และปลาอื่นๆ

ด้านอื่น ๆ
เป็นแหล่งสำหรับลดความรุนแรงของคลื่น ป้องกันการพังทลายของดินชายฝั่ง ช่วยชะลอความเร็วของลม พายุให้ลดลงก่อนที่จะขึ้นสู่ ฝั่งมิให้เกิดความเสียหายอย่างรุนแรงแก่ที่อยู่อาศัยและพื้นที่ทำกินของชาวบ้านที่ตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณใกล้เคียง ช่วยเพิ่มพื้นที่ ตามชายฝั่ง เพราะระบบรากของไม้ป่าชายเลนจะช่วยในการทับถมของเลนโคลน ทำให้เกิดดินเลนงอกใหม่อยู่เสมอ ช่วยกรองของเสียที่เกิดจากโรงงานอุตสาหกรรม มิให้ไหลลงสู่ทะเล สร้างความเสียหายแก่สัตว์น้ำและระบบนิเวศในบริเวณชายฝั่งได้

สิ่งที่ได้จากการปลูกป่าชายเลน

ป่าชายเลน มีความสำคัญมากมายและทรงคุณค่าต่อการอย่างมาก ให้ทรัพยากรที่มีคุณค่าอย่างมากมายนับไม่ถ้วน มีส่วนประกอบทางธรรมชาติอย่างมหาศาลภายในประเทศ ดังนั้นการปลูกป่าชายเลนจะมีแต่ทรัพยากรทรงคุณค่ามากมายนับไม่ถ้วน จึงไม่แปลกใจเลยว่าเหตุใดทำไมถึงมีการรณรงค์ปลูกป่าชายเลนหรือมีอีกชื่อว่า “ป่าโกงกาง” บ่อยครั้ง

– ป่าชายเลนจะกลายเป็นแหล่งอาหารให้แก่สัตว์ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้น
สิ่งหนึ่งที่แน่นอนที่จะได้จากไม้ป่าชายเลนก็คือ แหล่งอาหารที่ได้จากเศษไม้หรือใบไม้ที่ร่วงหลนจนกลายเป็นโปรตีนสำหรับสัตว์ที่อาศัยในบริเวณนั้นๆ เช่น ปู, หอย, ปลา ไปจนถึงกุ้งและหนอน ดังนั้นหากขาดซึ่งป่าชายเลนอาจทำให้แหล่งอาหารสำหรับสัตว์น้ำจำพวกนี้คาดแคลนอย่างแน่นอน

– ป่าชายเลนเป็นแหล่งอนุบาลตัวอ่อนของสัตว์หลากหลายชนิด
นอกจากว่าเป็นแหล่งอาหารสำคัญของสัตว์ที่อาศัยบริเวณยังจะเป็นแหล่งอนุบาลสัตว์ต่างๆ อีกด้วย จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ส่งผลถึงเศรษฐกิจต่อชุมชนและต่อประเทศอย่างมากมาย เช่น อนุบาลตัวอ่อนของ กุ้งกุลาดำ กุ้งแชบ๊วย หอยนางรม หอยแครง หรือ ปลากะพงขาว ปลากระบอก ปูม้า ปูแสม เป็นต้น

– ป่าชายเลนเป็นส่วนสำคัญในการป้องกันหน้าดินพังทลายบริเวณชายฝั่งทะเล
การป้องกันและชะลอความเร็วของกระแสน้ำที่กระทบชายฝั่งจะช่วยให้หน้าดินมีความแข็งแรง เนื่องจากตะกอนต่างๆ ที่มาพร้อมกับกระแสน้ำที่พัดเข้ามาบริเวณชายฝั่งของป่าชายเลน จนเกิดเป็นการทับถมของดิน ทำให้เกิดหน้าดินใหม่ และเมื่อใช้ระยะเวลานานมากขึ้นก็จะแพร่ขยายลงบนบริเวณทะเลเป็นอันเรียกว่า “หาดเลน” นั่นเอง

– ป่าชายเลนช่วยป้องกันภัยธรรมชาติที่จะส่งผลกระทบต่อการเป็นอยู่ของประชากร
กระแสน้ำที่รุนแรงที่รวมถึงกระแสลมที่สามารถป้องกันได้ ทำให้ประชากรที่อาศัยอยู่ภายในบริเวณดังกล่าว ได้รับผลกระทบน้อยลงจากพลังธรรมชาติ

– ป่าชายเลนเป็นแหล่งศึกษาธรรมชาติได้เป็นอย่างดี
บริเวณป่าชายเลยเป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่รวบรวมพืชไม้นานาชนิดมาไว้ที่เดียว และยังเป็นแหล่งรวมสิ่งมีชีวิตทางชีวภาพที่หลากหลาย สามารถศึกษาได้อย่างไม่รู้จบ รวมถึงเป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่ควรไปเยี่ยมชมสักครั้ง

– ป่าชายเลนจะเป็นอีกหนึ่งสถานที่สำหรับลดปริมาณก๊าชคาร์บอนไดออกไซด์
แน่นอนว่าปัจจุบันในอากาศนั้นมากด้วยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งป่าชายเลนนั้นมีอัตราการสังเคราะห์แสงที่สูงมาก และยังช่วยผลิตออกซิเจนจำนวนมาก

นี่เป็นเพียงประโยชน์เบื้องต้นจากป่าชายเลน หรือ ป่าโกงกางเท่านั้น ทั้งนี้ป่าชายเลนยังมีประโยชน์อีกมากมายเพียงลองศึกษาหรือเข้ากิจกรรมปลูกป่าชายเลนกับโครงการต่างๆ ดูสักครั้ง รับรองว่านอกจากจะได้ประโยชน์และความรู้จากการปลูกป่าแล้ว ยังได้เพื่อนดีๆ ที่ร่วมกิจกรรมอีกด้วย

อ้างอิง: กรมอนุรักษ์ธรรมชาติและผืนดิน, กรมป่าไม้

ข่าวอื่นที่น่าสนใจ:

ผู้นำฝ่ายค้านฯชี้นายกฯ ทำผิดซ้ำซากตลอด 8 ปี ด้านนายกฯ โต้หลายเรื่องไม่ใช่ข้อเท็จจริง ส่วนวิษณุ ชี้ บิ๊กตู่ นั่งนายกฯ เกิน 8 ปีไม่ได้แม้เว้นวรรค
https://www.thaiquote.org/content/247602

"Cultured Meat" เนื้อสุกรในห้องปฏิบัติการ เตรียมจับมือภาคเอกชนบุกตลาดอุตสาหกรรมอาหารเชิงพาณิชย์
https://www.thaiquote.org/content/247592

การนั่งทำงานออฟฟิศทั้งวัน ทำไม? ถึงยิ่งนั่งยิ่งอ้วนมากันแบบยกชุด ทั้งก้น ขา หน้าท้อง
https://www.thaiquote.org/content/247591