ทำไมปลาทะเลน้ำลึกจึงหน้าตาเหมือนเอเลี่ยน?

by วันทนา อรรถสถาวร : แปลและเรียบเรียง, 20 กรกฎาคม 2566

ปลาจำนวนมากที่ซุกซ่อนอยู่ในส่วนลึกของมหาสมุทรมีลักษณะคล้ายกับเอเลี่ยนวายร้ายในภาพยนตร์สยองขวัญ มีฟันขนาดมหึมา ลำตัวเรืองแสงได้ในความมืด และลูกตาโปน แต่ทำไมปลาเหล่านี้ถึงมีลักษณะเช่นนี้?

 

 

ลักษณะที่แปลกประหลาดของปลาทะเลน้ำลึกส่วนใหญ่เป็นภาพสะท้อนของสภาพแวดล้อมสุดขั้วที่พวกมันอาศัยอยู่ มหาสมุทรลึกส่วนใหญ่ซึ่งเริ่มลึกลงไป 656 ฟุต (200 เมตร) ใต้ผิวน้ำ มีแสงน้อยหรือไม่มีเลย ระบบแรงดันสูง อาหารมีน้อย และเย็นกว่าส่วนอื่น ๆ ของมหาสมุทรมาก โดยมีอุณหภูมิเฉลี่ยสูงกว่าจุดเยือกแข็งที่ 39 องศาฟาเรนไฮต์ (4 องศาเซลเซียส )

Mary McCarthy นักชีววิทยาปลาจากพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ Monterey Bay ในแคลิฟอร์เนีย บอกว่า "ทะเลลึกเป็นสถานที่ที่ลำบากในการหากิน ดังนั้นสัตว์จำนวนมากจึงต้องปรับตัวให้เข้ากับพื้นที่เฉพาะเพื่อความอยู่รอดในสภาพแวดล้อมนั้น"

หากไม่มีโอกาสมากมายในการหาอาหาร ปลาทะเลน้ำลึกได้พัฒนาลักษณะที่จะช่วยให้พวกมันจับเหยื่อได้ หนึ่งในสิ่งที่น่ากลัวที่สุดคือขากรรไกรขนาดใหญ่ ตัวอย่างเช่น ปลาไวเปอร์ของสโลน ( Chauliodus sloani ) มีเขี้ยวที่ใหญ่จนไม่สามารถปิดปากได้หากไม่เจาะสมอง ฟันที่แหลมคมเหล่านี้ยังโปร่งใส ซึ่งหมายความว่าสามารถซ่อนอาวุธจากเหยื่อได้จนกว่าจะสายเกินไป ปลาทะเลน้ำลึกอื่น ๆ เช่น ปลาไหลนกกระทุง ( Eurypharynx pelecanoides ) มีปากที่เมื่อยืดออกจะกินส่วนใหญ่ของร่างกายเพื่อให้สามารถจับและกลืนปลาขนาดใหญ่ที่พบในทะเลทรายอาหารใต้ทะเลลึกเหล่านี้ได้

การแสดงแสงสีใต้น้ำ

นักล่าใต้ทะเลลึกบางตัวมีอาวุธลับที่ทำให้พวกมันกลายเป็นแม่เหล็กดึงดูดเหยื่อ นั่นคือ สารเรืองแสงจากสิ่งมีชีวิต หรือความสามารถในการสร้างแสงในตัวมันเอง ลองนึกถึงปลาซีเดวิลดำตัวเมียหรือปลาแองเกลอร์ใต้ทะเลลึก ซึ่งเป็นปลาชนิดหนึ่งที่ปรากฏในภาพยนตร์แอนิเมชันคอมพิวเตอร์เรื่อง "Finding Nemo" ในปี 2003 สิ่งมีชีวิตที่ชวนฝันร้ายเหล่านี้ล่อเหยื่อโดยใช้แสงเรืองแสงในที่มืดที่ปลายคันเบ็ดที่ติดกับหัวของพวกมัน คล้ายกับเหยื่อที่ปลายคันเบ็ด แสงนี้สามารถดึงดูดเหยื่อได้ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะสัตว์ทะเลอาจคิดว่าพวกมันกำลังจะกินสิ่งมีชีวิตเรืองแสงขนาดเล็ก (ซึ่งจริงๆ แล้วพวกมันกำลังจะกลายเป็นอาหาร)

แต่การล่อเหยื่อไม่ใช่ข้อได้เปรียบเพียงอย่างเดียวของการเรืองแสงจากสิ่งมีชีวิต ซึ่งสามารถมองเห็นได้ในปลาทะเลน้ำลึกมากกว่า 75% จากการศึกษาธรรมชาติในปี 2560 โดยนักวิจัยจากสถาบันวิจัยพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำมอนเทอเรย์เบย์ ปลาทะเลน้ำลึกบางชนิด เช่น ปลาแฮงค์เกตยักษ์ ( Argyropelecus gigas ) สามารถหรี่แสงและสว่างขึ้นเพื่อให้เข้ากับแสงรอบๆ ตัว โดยใช้สารเรืองแสงเป็นกลไกปิดบังซ่อนตัวจากศัตรูที่อาจเกิดขึ้น

สิ่งมีชีวิตในทะเลน้ำลึกอื่นๆ ใช้ความสามารถในการ "ช่วยหาอาหาร ดึงดูดคู่ครอง และป้องกันสัตว์นักล่า" Edith Widder นักชีววิทยาทางทะเลและผู้ก่อตั้ง กลุ่มสิ่งแวดล้อม Ocean Research & Conservation Societyในฟลอริดา กล่าว Widder ดำน้ำใต้น้ำหลายร้อยครั้งเพื่อวิจัยการเรืองแสงของสิ่งมีชีวิตใต้ทะเลลึก และเปรียบเทียบปรากฏการณ์ใต้น้ำกับ "Starry Night ของ Van Gogh แต่เป็นสามมิติ"

ในกรณีส่วนใหญ่ การแสดงแสงนี้เป็นผลมาจากปฏิกิริยาทางเคมีภายในร่างกายของปลา ซึ่งสารประกอบที่เปล่งแสงที่เรียกว่าลูซิเฟอรินจะรวมตัวกับเอนไซม์ลูซิเฟอเรสเพื่อสร้างโฟตอนของแสง คล้ายกับ "เมื่อคุณหักแท่งไฟ "ไวเดอร์กล่าว

ลักษณะทั่วไปอีกอย่างหนึ่งในทะเลลึกคือความนุ่ม ปลาบล็อบฟิช ( Psychrolutes marcidus ) ตั้งอยู่ในน่านน้ำนอกออสเตรเลียและแทสเมเนียอาศัยอยู่ที่ระดับความลึกระหว่าง 1,970 ถึง 3,940 ฟุต (600 ถึง 1,200 เมตร) ซึ่งแรงดันอาจมากกว่า 100 เท่าของแรงดันบนพื้นผิว เพื่อความอยู่รอดในแรงกดดันที่บีบคั้นนี้ ปลาบล็อบฟิชได้ปรับร่างกายที่หย่อนยานเป็นพิเศษ โดยไม่มีโครงกระดูกที่แข็งแรง นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมเมื่อเจ้าปลาบล็อบฟิชถูกนำขึ้นมาบนผิวน้ำ มันจึงยุบตัวลงและกลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีวุ้นซึ่งมีใบหน้าที่ขมวดคิ้วตลอดเวลา ซึ่งเป็นลักษณะที่ทำให้มันถูกขนานนามว่าเป็น "สัตว์ที่น่าเกลียดที่สุดในโลก" ในปี 2013

แปลกหรือธรรมดา?

มหาสมุทรครอบคลุมมากกว่า 70% ของโลก ทำให้ทะเลลึกเป็นหนึ่งในแหล่งที่อยู่อาศัยที่ใหญ่ที่สุดในโลก ดังนั้น แทนที่จะถามว่าทำไมสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเลลึกถึงดูแปลกประหลาดนัก บางทีพวกเราที่อาศัยบนบกควรถามคำถามอื่น: มนุษย์เป็นสิ่งที่ดูแปลกประหลาดหรือไม่?

“เพราะ [ทะเลลึก] มืด เพราะมันเย็น เพราะบ่อยครั้งมีออกซิเจนต่ำ มันจึงเป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามหรือที่เราคุ้นเคย” แมคคาร์ธีกล่าว "แต่มันก็เหมือนกับสภาพแวดล้อมที่ใหญ่ที่สุดในโลก ดังนั้นมันจึงเป็นเรื่องปกติสำหรับพวกมัน แต่มันก็แปลกสำหรับเรา"

ที่มา: https://shorturl.asia/fOAP6

ข่าวอื่นที่น่าสนใจ

แมงมุมในวงศ์ Uloboridae ห่อเหยื่อด้วยใยแมงมุมและคลุมด้วยของเหลวมีพิษก่อนเริ่มงานเลี้ยงอันโอชะ
https://www.thaiquote.org/content/250763

การวิจัยพบสีของมหาสมุทรกำลังเปลี่ยนไป ผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ
https://www.thaiquote.org/content/250758

“ว่านทับทิมสยาม”สีสันโดดเด่น มักบานในปลายฤดูฝนและพบมากในป่าเต็งรัง
https://www.thaiquote.org/content/250723