ในช่วงฤดูฝน เป็นฤดูที่ พรรณไม้สกุลดอกเข้าพรรษา (Globba) ออกดอก ชนิดที่มีใบแคบ ดอกมีสีสันโดดเด่น และพบมากในป่าเต็งรังทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ใกล้ลำน้ำโขง ตั้งแต่จังหวัดหนองคาย บึงกาฬ ถึงสกลนคร คือ “ว่านทับทิมสยาม”

 ว่านทับทิมสยาม เป็นไม้ล้มลุก เหง้าทอดเลื้อย ลิ้นกาบเรียบ ใบเรียงเวียน ก้านใบสั้นมากหรือไร้ก้าน ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือช่อกระจุกแยกแขนง ออกที่ยอด ช่อดอกย่อยแบบช่อวงแถวเดี่ยว บางครั้งมีหัวย่อย ใบประดับย่อยแยกจรดโคน กลีบเลี้ยงรูประฆังหรือรูปลูกข่าง ปลายจักมน 3 แฉก หลอดดอกเรียวแคบ กลีบดอก 3 กลีบ ยาวเท่า ๆ กัน แผ่นเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันคล้ายกลีบดอก กลีบปากเชื่อมติดก้านชูอับเรณูเป็นหลอด ก้านชูอับเรณูโค้ง โคนอับเรณูส่วนมากมีรยางค์ รังไข่มีช่องเดียว พลาเซนตาตามแนวตะเข็บ ผลแห้งแตกช่วงปลาย เมล็ดมีเยื่อหุ้มแหว่ง

“ว่านทับทิมสยาม” มีสกุล Globba อยู่วงศ์ย่อย Zingiberoideae เผ่า Globbeae มีมากกว่า 100 ชนิด ส่วนมากพบในเอเชียเขตร้อน ในไทยมีประมาณ 50 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษา Amboinese ในอินโดนีเซียที่ใช้เรียกพวกขิงข่า

ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 45 ซม. มี 3–6 ใบ รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ยาว 4–10 ซม. โคนมน แผ่นใบมีขนสั้นนุ่มทั้งสองด้าน ไร้ก้าน ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ห้อยลง ยาว 5–12 ซม. ใบประดับสีชมพูอมม่วงหรือขาว รูปรี ยาว 1–4 ซม. ปลายแหลม พับขึ้นและบิดเล็กน้อย ดอกสีเหลืองอมส้ม หลอดกลีบเลี้ยงยาวประมาณ 6 มม. หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 1 ซม. ปลายแยกสามแฉก ยาวประมาณ 6 มม. กลีบคู่ข้างรูปไข่กลับ พับงอกลับ กลีบปากรูปสามเหลี่ยมแคบ ยาวประมาณ 5 มม. ปลายแยกสองแฉก ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 1.3 ซม. อับเรณูมีรยางค์ 2 คู่ ผลเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.7–1 ซม. ย่น สีม่วงอมแดง

พบที่ ลาว และกัมพูชา ในไทยพบกระจายห่าง ๆ ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก ขึ้นตามป่าเต็งรัง และป่าเบญจพรรณ ความสูง 100–600 เมตร

ข่าวอื่นที่น่าสนใจ

ผู้เชี่ยวชาญแนะนำวิธีจัดการให้สัตว์เลี้ยงปลอดภัยจากอุณหภูมิที่ร้อนจัด
https://www.thaiquote.org/content/250714

นกเพนกวินทุกตัวมีพันธะผูกพันกับคู่เดียวตลอดชีวิตหรือไม่?
https://www.thaiquote.org/content/250652

รองเท้านารีเหลืองกาญจน์ พืชกล้วยไม้ที่หายาก ใกล้สูญพันธุ์
https://www.thaiquote.org/content/250639