นักวิจัยกรมวิชาการเกษตรจึงได้คิดค้น“นวัตกรรมการบริการตรวจไส้เดือนฝอยในพืชนำเข้าส่งออกด้วยคลื่นความถี่เหนือเสียง” ขั้นตอนการตรวจไม่ยุ่งยาก แม่นยำสูง และพัฒนาเป็นชุดตรวจที่พกพาไปใช้ในภาคสนามได้

นางสาวอิงอร ปัญญากิจ รองอธิบดีกรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า จากที่ประเทศไทยเป็นผู้ส่งออกสินค้าพรรณไม้น้ำมากกว่า 100 ชนิด มีผู้ปลูกเพื่อการค้า จำหน่ายทั้งในประเทศและส่งออกกว่า 80 บริษัท ทั้ง ญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา จีน ประเทศกลุ่มสหภาพยุโรป ( EU) และอื่นๆ อีกกว่า 70 ประเทศทั่วโลก คิดเป็นมูลค่าหลายล้านบาทต่อปี

ทั้งนี้ การส่งออกต่างประเทศ จะส่งแบบเป็นต้นที่มีรากติดไปเพื่อสะดวกต่อการนำไปปลูกต่อได้ แต่จากที่ประเทศในกลุ่มสหภาพยุโรป (อียู) ซึ่งนำเข้าได้ตรวจพบไส้เดือนฝอยติดไปกับราก ทำให้พรรณไม้น้ำของไทยถูกระงับการนำเข้า ณ ด่านตรวจพืชของอียู และถูกเผาทำลายทันที ส่งผลให้อียูเพิ่มมาตรการเข้มงวดในการสุ่มตรวจมากขึ้น

จากปัญหานี้ นักวิจัยกรมวิชาการเกษตรจึงได้คิดค้นเครื่องมือตรวจคัดกรองศัตรูพืชที่ให้ได้ผลตรวจรวดเร็ว ขั้นตอนการตรวจไม่ยุ่งยาก แม่นยำสูง และพัฒนาเป็นชุดตรวจที่พกพาไปใช้ในภาคสนามได้ จนประสบผลสำเร็จกลายเป็นสิ่งประดิษฐ์คิดค้นใหม่ของงานด้านไส้เดือนฝอยวิทยาในระดับสากล ที่ไม่เคยมีหน่วยงานทั้งในและต่างประเทศดำเนินการมาก่อน ทำให้ผลงาน “นวัตกรรมการบริการตรวจไส้เดือนฝอยในพืชนำเข้าส่งออกด้วยคลื่นความถี่เหนือเสียง”ได้รับรางวัลสาขาบริการภาครัฐ ประเภทนวัตกรรมการบริการ ระดับดีเด่น ประจำปี 2564 จากสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (กพร.)

นางนุชนารถ ตั้งจิตสมคิด ผู้เชี่ยวชาญด้านจุลชีววิทยา สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ กรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า ได้คิดค้นนวัตกรรมการบริการตรวจคัดกรองพืชรูปแบบใหม่ที่มีประสิทธิภาพสูงเพื่อนำมาใช้ทดแทนวิธีตรวจแบบเดิมคือวิธีการพ่นหมอก ซึ่งใช้ระยะเวลาการตรวจค่อนข้างนาน และเครื่องมือมีขนาดใหญ่ โดยนำเทคนิคคลื่นความถี่เหนือเสียง มาประยุกต์ใช้เพื่อขับไล่ไส้เดือนฝอยในรากพืชที่มีน้ำเป็นตัวกลางให้เคลื่อนตัวออกมาอยู่ในน้ำที่ระดับความถี่ของคลื่นเสียง 40 กิโลเฮิรตซ์ โดยจุดเด่นชุดตรวจนี้ คือมีเพียงขั้นตอนเดียวในการแยกไส้เดือนฝอยออกจากรากพืช ใช้เวลาเพียง 20 นาที ขณะที่วิธีตรวจแบบเดิมใช้เวลานานถึง 48 ชั่วโมง และวิธีตรวจแบบใหม่นี้มีความแม่นยำสูงถึง 93 เปอร์เซ็นต์เมื่อเทียบกับวิธีเดิม ทั้งต้นพืชไม่ได้รับความเสียหายจึงนำไปปลูกต่อได้

อีกทั้ง ได้นำเทคนิคนี้มาพัฒนาและประดิษฐ์เป็นเครื่องมือ"ชุดตรวจไส้เดือนฝอยภาคสนาม"ซึ่งมีขนาดเล็ก ใช้งานง่าย มีกล้องจุลทรรศน์ใช้ตรวจค้นหาไส้เดือนฝอยได้ทันทีในเครื่องเดียว ราคาถูก และสผลิตได้ในประเทศ มีอายุใช้งานนาน 20 ปี ปัจจุบันได้นำไปใช้ ณ ด่านตรวจพืชนำเข้าส่งออกทั่วประเทศรวม 16 ด่านฯ และ 3 หน่วยงานด้านกักกันพืช ช่วยประหยัดเวลา ค่าใช้จ่ายในการส่งตัวอย่างพืชไปตรวจ ณ ห้องปฏิบัติการกลาง ซึ่งตรวจได้ถึง 80 ตัวอย่างต่อวัน รวมทั้งเกษตรกรที่ประกอบธุรกิจส่งออกพรรณไม้น้ำและไม้ประดับ สามารถนำไปใช้ตรวจการแพร่ระบาดในแปลงปลูกได้ด้วยตนเอง แก้ปัญหาการจัดการต้นพ่อแม่พรรณไม้น้ำในแหล่งผลิตให้ปราศจากไส้เดือนฝอยก่อนย้ายปลูกในบ่อใหม่ ซึ่งเป็นวิธีป้องกันกำจัดไส้เดือนฝอยในแหล่งผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

“เป็นนวัตกรรมที่มีความแม่นยำสูงกว่าวิธีเดิม และขั้นตอนการตรวจไม่ยุ่งยากซับซ้อน ประหยัดเวลา ค่าใช้จ่าย เพื่อให้เจ้าหน้าที่กักกันพืชและเกษตรกรผู้ประกอบธุรกิจพืชส่งออก สามารถปฏิบัติได้ง่ายด้วยตนเอง ใช้เวลาตรวจเพียง 20 นาทีและทราบผลภายในไม่เกิน 5 นาทีต่อตัวอย่าง รวมทั้งเกษตรกรยังสามารถนำไปใช้ตรวจการปนเปื้อนของไส้เดือนฝอยในแหล่งผลิตพืชของตนเองเพื่อควบคุมการแพร่ระบาด และหาทางป้องกันกำจัดตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตรได้ด้วย”ผู้เชี่ยวชาญด้านจุลชีววิทยา กล่าว.

ข่าวอื่นที่น่าสนใจ:

ปตท.บุกตลาดเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืช เตรียมนำลงช่องทางขายในปั๊มน้ำมัน และสตรีทฟู้ดในกรุงเทพฯ
https://www.thaiquote.org/content/247880

นวัตกรรม...แบตเตอรี่กระดาษสามารถลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์แบบใช้ครั้งเดียวได้
https://www.thaiquote.org/content/247876

การเลี้ยงปลาในนาข้าวของจีนไม่ใช่เป็นเพียงระบบเกษตรเท่านั้น แต่เป็นวัฒนธรรมที่สืบทอดมานานนับ 2,000 ปี
https://www.thaiquote.org/content/247868